Cây thiên niên kiện – dược liệu quý không chỉ cho xương khớp

1. Cây thiên niên kiện

 Tên khác: 

Sơn thục, Thần phục.

Tên khoa học: 

Homalomena occulta (Lour.) Schott.

Tên đồng nghĩa: 

Calla occulta Lour., C. Aromatica Roxb., Homalomena aromatica sensu Gagnep. non Schott., H. Cochinchinensis, Engl. &K. Krause, Spirospatha occulta (Lour.) Raf., Zantedeschia occulta (Lour.) Spreng

1.1. Thành phần thiên nhiên của Thiên niên kiện

Thân rễ của cây thiên niên kiện chứa khoảng 1% thành phần là tinh dầu. Đây chính là dược liệu quý dùng trong Đông y với nhiều thành phần hóa học như: 40% l-linalol, một ít terpineol và chừng 2% este tính theo linalyl acetat. Ngoài ra còn có sabinen, limonen, a-terpinen, acetaldehyt, aldehyd propionic.

Thiên niên kiện có vị đắng, cay, mùi thơm, tính ấm. Tinh dầu của thiên niên kiện có màu vàng nhạt, mùi thơm nhẹ, dễ chịu.

1.2. Thu hái và chế biến

Cây thiên niên kiện được trồng bằng rễ và cũng thu hoạch bộ rễ để làm dược liệu. Rễ cây sau khi hái về được rửa sạch, cắt đoạn ngắn tầm 20cm, đem sấy nhanh ở nhiệt độ 50 độ C cho khô mặt ngoài, lột bỏ vỏ và các rễ con, sau đó phơi khô lại rồi cất đi bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ẩm mốc.

2. Công dụng

• Chữa đau xương khớp

Sử dụng trong các bài thuốc chữa phong tê thấp, đau mỏi cổ vai gáy, nhức mỏi xương khớp, tê bì chân tay do thoái hóa cột sống, gai cột sống, thoái hóa đốt sống cổ… đặc biệt ở người cao tuổi.

• Trị đau dạ dày

Giảm các triệu chứng khó chịu do viêm dạ dày, tăng cường chức năng hệ tiêu hóa.

• Giảm đau bụng kinh

Hạn chế các cơn đau ở phụ nữ thời kỳ tiền kinh nguyệt và trong chu kỳ.

• Dùng trong chế biến hương liệu

Tinh dầu của rễ thiên niên kiện có mùi thơm nên được sử dụng để xông hoặc thêm vào các sản phẩm thảo dược để tạo mùi.

• Trừ sâu, nhậy

Sâu, nhậy rất sợ mùi và thành phần có trong rễ thiên niên kiện. Vì vậy dược liệu dùng để xua đuổi sâu và côn trùng có hại.

3. Các bài thuốc từ Thiên niên kiện

Thiên niên kiện khô có thể chế biến dưới hai dạng: sắc thuốc và ngâm rượu uống. Liều

lượng: tối đa cho mỗi thang thuốc là 10g. Dưới đây là các bài thuốc, tương ứng với các bệnh cụ thể:

3.1. Bài thuốc chữa phong thấp, đau nhức xương khớp

Bài 1: Thiên niên kiện khô, ngưu tất mỗi loại 10g; mộc qua, hy thiêm thảo mỗi vị 20g.

Đem sắc tất cả với 1 lít nước, đến khi cạn còn 400 ml thì dừng, chia làm 2 lần uống hết trong ngày.

Bài 2: Thiên niên kiện khô, ngải cứu, thương nhĩ tử mỗi vị 10g; rễ cây cỏ xước 40g; hy thiêm, thổ phục linh mỗi loại 20g. Sắc các loại thuốc này với 4 bát nước đầy cho tới khi còn lại 2 bát nước thì dừng, chia làm 2 lần, uống trước khi ăn.

Bài 3: Thiên niên kiện, cốt toái bổ mỗi vị 10g, bạch chỉ 8g, sắc lên uống mỗi ngày 1 thang.

3.2. Bài thuốc chữa đau bụng kinh bằng thiên niên kiện

– Chuẩn bị nguyên liệu: Thiên niên kiện, rễ bưởi, rễ cây bướm bạc, rễ cây sim rừng mỗi vị 10g.

– Cách làm: Đem các nguyên liệu trên sắc lên, uống thay nước trong những ngày hành kinh để giảm các triệu chứng đau tức bụng, đau thắt tử cung.

3.3. Bài thuốc chữa rôm sảy, mẩn ngứa, dị ứng

– Chuẩn bị nguyên liệu: Thiên niên kiện, gừng tươi, củ sả

– Thực hiện: Tất cả rửa sạch, giã nát rồi đắp lên vùng da bị bệnh. Thực hiện đều đặn trong vòng 2-3 ngày.

3.4. Bài thuốc chữa mụn nhọt, mụn độc

– Chuẩn bị: Lá thiên niên kiện tươi, 1 nhúm muối hạt.

– Thực hiện: Giã nát lá thiên niên kiện tươi, trộn đều với muối hạt rồi đắp lên đầu mụn, đắp mỗi ngày cho đến khi mụn lặn hẳn.

3.5. Thiên niên kiện ngâm rượu

– Chuẩn bị: 1kg củ thiên niên kiện; ngưu tất, câu kỷ tử, hổ cốt mỗi loại 100g

– Thực hiện:

Các nguyên liệu này đem rửa sạch, thái nhỏ, phơi khô, sao vàng hạ thổ

Sau đó đem ngâm cùng 2 lít rượu trắng loại trên 40 độ.

Ngâm trong bình sành hoặc bình thủy tinh ít nhất 1 tháng là có thể dùng được.

Để bình rượu ở chỗ khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp, uống mỗi ngày 1 chén nhỏ trong bữa ăn.

DƯỢC PHẨM VERASUNSHINE là một trong những đơn vị hàng đầu trong việc nghiên cứu và đưa ra thị trường những sản phẩm CHẤT LƯỢNG – AN TOÀN – GIÁ THÀNH HỢP LÝ giúp “BẢO VỆ, CHĂM SÓC SỨC KHỎE CỘNG ĐỒNG”!