Piper Betle Leaf Extract (Cây trầu không) Vị thuốc có nhiều tác dụng cho sức khỏe

1. Cây Trầu Không là cây gì?

a. Thông tin dược liệu về cây Trầu Không 

Trầu Không có tên tiếng anh là Piper Betle, là loại cây dây leo, sống lâu năm, thân nhẵn, cuống có bẹ, phiến lá hình trái xoan dài 10-13cm, rộng 4,5-9cm, phần phía cuống hình tim, đầu lá nhọn, có gân. Hoa khác gốc mọc thành bông, quả mọng mà trắng xám.

Cây Trầu Không có nguồn gốc ở vùng Đông Nam Á, được trồng nhiều ở Ấn Độ, Indonesia, Sri Lanka, Malaysia và Việt Nam. Trầu Không dược coi như 1 loại cây thuốc và gia vị.

Ở Việt Nam có hai loại Trầu Không là trầu mỡ và trầu quế. Lá trầu mỡ to bản, dễ trồng màu xanh non, trầu quế có vị cay, lá nhỏ, màu xanh đậm hơn, được những người ăn trầu ưa thích.

Tục ăn trầu là một truyền thống được truyền tại từ hàng ngàn năm trước ở Việt Nam. Nó được coi như 1 nét văn hóa thấm đẫm tâm hồn người Việt. Khoảng từ những năm 90 trở về trước, ở các gia đình, nhất là vùng nông thôn, nhà nào cũng có giàn trầu không, để phục vụ tục ăn trầu của gia đình hay khi có bạn bè, người thân tới chơi thì đĩa trầu và ấm chè là không thể thiếu.  Nó được coi như cầu nối trong các mối quan hệ, giao tiếp, ứng xử của người Việt. Tuy nhiên, ngày nay tục ăn trầu không còn phổ biến như xưa do thói quen và lối sống trẻ không còn phù hợp. Ăn trầu thường chỉ còn xuất hiện trong những gia đình có người cao tuổi hoặc trong các dịp lễ hội, đám hiếu, đám hỉ….chứ ít xuất hiện trong cuộc sống thường nhật như xưa.

Ngày nay câu trầu không được trồng nhiều để lấy lá chưng cất tinh dầu và dùng trong các mục đích lễ nạp, thờ cúng hoặc trong sinh hoạt hàng ngày trầu không cũng có rất nhiều tác dụng hơn là để ăn trầu.

Theo Đông Y, lá trầu có vị cay, tính ấm, mùi hắc, chứa nhiều chất chống oxy hóa tốt cho răng miệng và hệ tiêu hóa. Ngoài ra lá trầu còn có tác dụng tiêu viêm, sát trùng, trừ phong thấp nên được sử dụng trị các chứng hôi miệng, viêm lợi.

b. Thành phần có trong cây Trầu Không

Thành phần hóa học chính chứa trong tinh dầu trầu không: Phenols > 70% (Chavibetol, Chavicol, Eugenol…)Thành phần khác: Cadinene-1-2, Isoeugenol-10-12, Cadiniol-1-2, Decanal-2-3, Eugenol-30-35, Linalool-1-2, Geraniol-2-3, Dodecanol-4-5, Myrcene-2-3, Methyl Benzoate-2-3, Sabinene-5-7, Safrole-6-8, Thujene-1-2, Ocimene-1-2, Caryophyllene oxide, Gamma-terpinene-1.5-2, Alpha-Terpineol-2-3, Costol, Camphene and Gamma-Elemene, Terpinolene, Hexadecanoic acid.

Các chất này có thể ức chế một số chủng virus như: phế cầu, tụ cầu vàng, liên cầu, tan máu, Staphylococcus albus, Salmonella typhi,…. và đặc biệt là vi khuẩn P. Gingivalis gây viêm lơij Ngoài ra, còn kháng các chủng như nấm candida albicans, Aspergillus niger, C.steatoides…Do đó trầu không có tác dụng: hỗ trợ làm lành các vết thương nhanh hơn do viêm lợi, chống co thắt, giảm đau, giảm ê buốt, kháng viêm, trị nấm, ngứa…

Lá trầu không là bộ phận chứa nhiều tinh dầu nhất. Trong lá trầu không có chứa 0,8-1,8% có khi tới 2,4% tinh dầu – tùy vào giống và thổ nhưỡng vùng đó.

Tinh dầu trầu không được nhiều công ty dược phẩm sử dụng để sản xuất dung dịch vệ sinh, sát khuẩn… Việc sử dụng tinh dầu trầu không tiện lợi hơn nhiều so với việc sử dụng lá trầu không, đặc biệt là các thành phố. Ngày nay ở các vùng nông thông cũng ít còn gia đình trồng trầu không, chủ yếu là các vùng chuyên trồng để bán lá hoặc lấy lá để chưng cất tinh dầu.

 2. Một số bài thuốc chữa bệnh từ lá trầu không

a. Chữa mụn, ngứa, nước ăn chân, nấm chân..

Dùng 2-3 lá trầu không vò nát, hãm nước sôi khoảng 10-15 phút để rửa hoặc ngâm vết mụn, ngứa, nấm chân, nước ăn chân. Tùy theo diện tích vết mụn ngứa có thể điều chỉnh thêm 1,2 lá trầu không.\

b. Chữa viêm lợi:

100g lá trầu không già, 1 thìa café muối ăn, 1 lít nước sạch

Vò nát lá trầu không cho vào nồi cùng 2l nước đun sôi, hạ nhỏ lửa đun thêm 10 phút tắt bếp. Dùng rây lọc bỏ bã, lấy nước, thêm vài hạt muối bỏ tủ lạnh dung dần. Ngày súc miệng 2-3 lần giúp giảm hôi miệng, viêm lợi.

c. Chữa viêm phụ khoa

Dùng 3-5 lá trầu không vò nát, cho nào nồi, thêm vài hạt muối và 2 lít nước, đun sôi nhỏ lửa khoảng 15-20 phút. Đợi nguội bớt để xông vùng kín, nguội hẳn có thể dung rửa vùng kín.

d. Chữa sai khớp, bong gân

Chuẩn bị khoảng 12g lá trầu không, 20g nghệ già, 12g lá cúc tần, 12g lá xạ can. Sau đó giã nát hỗn hợp này với 1 chút giấm và bọc gạc rồi đắp lên vùng sưng đau. Lưu ý thay băng khoảng 2 – 3 lần một ngày để đảm bảo vệ sinh.

e. Chữa bệnh gout

Chuẩn bị 100g lá trầu không tươi và một quả dừa xiêm. Lá trầu không đem rửa sạch và thái nhỏ. Cắt bỏ phần đầu quả dừa, giữ nguyên nước trong quả dừa, lấy lá trầu không đã cắt nhỏ vào ngâm trong nước dừa khoảng 30 phút và dùng nước này để uống.

f. Chữa viêm da cơ địa

Chuẩn bị 1 nắm lá trầu không tươi (lá bánh tẻ) và 1 nhúm muối trắng. Lá trầu rửa sạch đun với nước pha thêm nhúm muối rồi pha với nước để tắm, có thể dung bã trầu trà nhẹ lên vùng da bị ngứa để sát khuẩn, tiêu viêm.

g. Chữa ho, viêm phế quản

Giã 5-7 lá trầu không tươi đắp lên ngực để chữa ho hen, tiêu đờm

h. Chữa tắc tia sữa

Dùng lá trầu không tươi hơ nóng rồi đắp lên vùng ngực làm mềm và thông sữa giúp xuống sữa nhanh và giảm đau nhức.

Mặc dù lá trầu không có nhiều công dụng trong cuộc sống hàng ngày nhưng cần tham khảo trước ý kiến của thầy thuốc trước khi sử dụng, bởi trầu không có tính nóng dễ gây bỏng, rát da khi sử dụng. Phụ nữ có thai không nên sử dụng, trẻ em và người lớn tuổi cần cân nhắc kỹ và tham khảo ý kiến chuyên gia.